Τα βουνά της περιοχής μας

ΦΑΛΑΚΡΟ
Το Φαλακρό (παλαιότερα Μποζ Νταγ, τούρκ. γκρι βουνό) είναι βουνό του νομού Δράμας με υψόμετρο 2.232 μέτρα. Είναι το ψηλότερο βουνό της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Συνδέεται στα δυτικά με τον Όρβηλο, ενώ στα ανατολικά καταλήγει στην κοιλάδα του Νέστου, που το διαχωρίζει από την Κεντρική Ροδόπη. Στο Φαλακρό λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο λίγο πιο πάνω από το χωριό Βώλακας.
Βόρεια εκτείνεται έως το Βουλγαρικό έδαφος, λίγο νοτιότερα από το χωριό Μπάσλαινη στην επαρχία Άνω Τζουμαγιάς (Μπλαγκόεβγκραντ). Στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, η ψηλότερη κορυφή είναι το Μπαΐρι Τσιπλάκη με 1.090 μ.

ΟΛΥΜΠΟΣ
Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας γνωστό παγκοσμίως κυρίως για το μυθολογικό του πλαίσιο, καθώς στην κορυφή του (Μύτικας-2918 μ.) κατοικούσαν οι Δώδεκα «Ολύμπιοι» Θεοί σύμφωνα με τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων. Είναι επίσης το δεύτερο σε ύψος βουνό στα Βαλκάνια (μετά τη Ρίλα στη Βουλγαρία), αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή της Ευρώπης από τις Άλπεις έως τον Καύκασο. Ο συμπαγής ορεινός του όγκος δεσπόζει επιβλητικός στα όρια Μακεδονίας και Θεσσαλίας, με μια σειρά από ψηλές κορυφές που αυλακώνουν βαθιές χαράδρες, γύρω από τις οποίες εκτείνεται μια περιοχή ιδιαίτερης βιοποικιλότητας. Για την προστασία της μοναδικής αυτής κληρονομιάς, ανακηρύχθηκε ήδη από το 1938 ως ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας.
Κάθε χρόνο χιλιάδες φυσιολάτρες επισκέπτονται τον Όλυμπο, για να θαυμάσουν από κοντά τη γοητεία της φύσης του και να χαρούν την περιήγηση στις πλαγιές του και την κατάκτηση των κορυφών του. Οργανωμένα ορεινά καταφύγια με ποικίλες ορειβατικές και αναρριχητικές διαδρομές βρίσκονται στη διάθεση των επισκεπτών που θέλουν να εξερευνήσουν τις ομορφιές του. Κλασική αφετηρία αποτελεί η κωμόπολη του Λιτόχωρου στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού, 100 χλμ από τη Θεσσαλονίκη, όπου στις αρχές κάθε καλοκαιριού καταλήγει ο Ορειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου.

ΠΑΙΚΟ
Το όρος Πάικο βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία στα σύνορα των νομών Πέλλας και Κιλκίς με κορυφή την Γκόλα-Τσούκα σε υψόμετρο 1.650 μέτρα. Συνδέεται στα δυτικα με τον Βόρα ενώ στα ανατολικά του έχει την κοιλάδα του Αξιού. Το Πάικο έχει πλούσια βλάστηση και αρκετές πηγές.
Αποτελεί δε και το μεγαλύτερο δάσος Καστανιάς της Ελλάδας. Στο βουνό υπάρχουν περί τα 4.500 στρέμματα καστανιών, εκ των οποίων τα 2.500 είναι καλλιεργήσιμα. Γύρω στις 300 οικογένειες έχουν ως δεύτερη ασχολία το κάστανο και υπολογίζεται ότι η ετήσια παραγωγή φτάνει στους 500-600 τόνους, ανάλογα με τη χρονιά. Λόγω του κλίματος που επικρατεί στην περιοχή το κάστανο που παράγεται είναι ιδιαίτερα γλυκό και γευστικό.
Τα χωριά του Πάικου είναι τα: Γρίβα, Καστανερή, Κάρπη, Πεντάλοφος, Ομαλός, Σκρά, Κούπα, Φανός, Πηγή, Χαμηλό και Αρχάγγελος. Όλα τα χωριά έχουν πολύ βλάστηση και κοινά χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας.

ΧΟΛΟΜΩΝΤΑΣ
Ο Χολομών, ή Χολομώντας, ή και Υψίζωνος (ο), είναι βουνό του νομού Χαλκιδικής με μέγιστο υψόμετρο 1.165 μέτρα. Είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της χερσονήσου της Χαλκιδικής μετά τον Άθω και καλύπτει σχεδόν όλο το ανατολικό και κεντρικό τμήμα του νομού. Καλύπτεται από πυκνή βλάστηση κυρίως φυλλοβόλων δέντρων όπως δρυς και πλατύφυλλων.

ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ
Ο Χορτιάτης είναι βουνό του νομού Θεσσαλονίκης, ανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης, με μέγιστο υψόμετρο 1.201 μέτρα. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Κισσός. Στους πρόποδες του βουνού βρίσκεται και η ομώνυμη κωμόπολη.

ΒΟΙΟ
Το όρος Βόιο είναι βουνό της Δυτικής Μακεδονίας και καταλαμβάνει το νότιο τμήμα του Νομού Καστοριάς. Γι” αυτό το λόγο, συχνά θεωρείται εσφαλμένα προέκταση του Γράμμου. Το ύψος του είναι 1.802 μέτρα, το μήκος του 45 χιλιόμετρα και στο μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από δάση (δασοκάλυψη 80%). Στο Βόιο βρίσκονται οι κύριες πηγές του ποταμού Αλιάκμονα.
Στο όρος Βόιο ανήκει και ο ιδιαίτερος ορεινός όγκος Όντρια. Τα Όντρια βρίσκονται μεταξύ των νομών Καστοριάς και Κοζάνης.
Από το όρος Βόιο, το οποίο αποτελούσε και την αρχική εστία κατοικίας και εξάπλωσής τους, πήραν το όνομά τους οι Βοιωτοί, οι Ευβοείς και οι Βοιές (στη Λακωνία).
Το βουνό έχει δάση με βελανιδιές, οξιές και καστανιές. Οι δυτικές πλαγιές είναι ιδιαίτερα απόκρημνες, ενώ οι ανατολικές περισσότερο ομαλές. Στο Βόιο έχουν ανευρεθεί κοιτάσματα χρωμίτη.

ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ
Ο Βόρας (ή Καϊμακτσαλάν ή Καϊμάκι) είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Πέλλας έως τα όρια με το νομό Φλώρινας. Συνεχίζεται και πέρα από τα σύνορα στην πλευρά της ΠΓΔΜ.
Η ψηλότερη κορυφή είναι το Καϊμάκτσαλαν ή Καϊμάκι με 2.524 μέτρα. Ο Βόρας συνδέεται δυτικότερα με τα βουνά Πίνοβο(2.156 μέτρα) και Τζένα (2.182 μέτρα), τα οποία αποτελούν τμήμα της ίδιας οροσειράς. Καλύπτεται από δάση δρυός, οξιάς και πεύκης. Στον Βόρα λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο. Στην ψηλότερη κορυφή του υπάρχει μικρή εκκλησία, μνημείο Σέρβων πεσόντων του Α” Παγκοσμίου Πολέμου.Βόρεια της Όρμας Αλμωπίας εκτείνεται το Μαύρο Δάσος του Βόρα με πυκνή βλάστηση.
Από τις δυτικές πλαγιές του Βόρα πηγάζει ο Μογλενίτσας, από τον οποίο πριν τα αποστραγγιστικά έργα που πραγματοποιήθηκαν στην πεδιάδα των Γιαννιτσών τμήμα του είναι ο Λουδίας, και από τις νότιες ο ποταμός Εδεσσαίος.

ΣΜΟΛΙΚΑΣ
Ο Σμόλικας είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο, με υψόμετρο 2.637 μέτρα. Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού Ιωαννίνων και το δυτικό του νομού Γρεβενών. Περικλείεται από τον Γράμμο στα βόρεια,την Τύμφη στα νότια και την Πίνδο στα νότια και ανατολικά. Ουσιαστικά είναι τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου που καταλαμβάνει ολόκληρη την δυτική Ελλάδα.
Στον Σμόλικα βρίσκονται μερικά από τα ορεινότερα χωριά της Ελλάδας, όπως η Σαμαρίνα,η Σμίξη,η Φούρκα, οι Πάδες και άλλα. Απο τον Σμόλικα πηγάζουν οι παραπόταμοι του Αλιάκμονα, Βενέτικος και Γρεβενιώτικος.

ΒΕΡΜΙΟ
Το Βέρμιο είναι οροσειρά της Μακεδονίας. Παλαιότερα ονομαζόταν και Δόξα. Καταλαμβάνει τμήμα του νομού Ημαθίας, του νομού Κοζάνης και του νομού Πέλλας. Η ψηλότερη κορυφή του έχει υψόμετρο 2.065 μέτρα και βρίσκεται κοντά στη Νάουσα.
Το Κάτω Βέρμιο ή Κάτω Σέλι είναι ορεινό χωριό του νομού Ημαθίας, σε μέσο υψόμετρο 1450 μέτρων, όντας ένα από τα ψηλότερα χωριά στην Ελλάδα.
Το χωριό ανήκει διοικητικά στο Δήμο Βέροιας και απέχει 24 χιλιόμετρα από Βέροια και 17 χιλιόμετρα από τη Νάουσα. Είναι χτισμένο στις δυτικές πλαγιές του όρους Βερμίου. Μέσα στα όρια του χωριού βρίσκεται το Εθνικό Χιονοδρομικό κέντρο Σελίου, το κοντινότερο από τη Θεσσαλονίκη, όπως και το χιονοδρομικό κέντρο «Χρυσό Ελάφι».
Την καλοκαιρινή περίοδο και τις γιορτές, ο πληθυσμός αυξάνεται σημαντικά. Έχει θέα στην πεδιάδα της Ημαθίας, τον Θερμαϊκό κόλπο και τον ποταμό Αλιάκμονα. Αποτελεί και χειμερινό θέρετρο χάρη στο χιονοδρομικό του κέντρο και τα μεγάλα ύψη χιονόπτωσης στην περιοχή. Υπάρχουν περίπου 1500 σπίτια και αρκετοί από τους κατοίκους είναι Βλάχοι.Στις 15 Αυγούστου γίνεται 3ήμερο πανηγύρι της Παναγίας συγκεντρώνοντας περίπου 5.000 κόσμο.Την ένατη μέρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο (9μερα της Παναγίας) τελείται λειτουργία στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Σελιώτισας στην περιοχή «Πριόνια».

ΓΡΑΜΜΟΣ
Ο Γράμμος είναι το τέταρτο υψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο, τον Σμόλικα και τον Βόρα, με την υψηλότερη κορυφή του να φτάνει σε υψόμετρο 2.520 μέτρα. Άλλες υψηλές κορυφές του Γράμμου είναι το Περήφανο (2444 μ.) το Διάσελο (2393 μ.), η Επάνω Αρρένα (2192 μ.), η Κάτω Αρρένα (2075 μ.), η Μαύρη Πέτρα (2169 μ.) και ο Μπανταρός (2036 μ.). Ο όγκος του βρίσκεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα και καταλαμβάνει το βορειοανατολικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων, το νοτιοδυτικό του νομού Καστοριάς και ένα τμήμα της νοτιοανατολικής Αλβανίας . Στα ανατολικά του από την ελληνική πλευρά περικλείεται από τον Σμόλικα και το Βόιον. Ουσιαστικά είναι τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου που καταλαμβάνει ολόκληρη την δυτική Ελλάδα. Είναι σκεπασμένος από πυκνά δάση και από αυτόν ξεκινούν πολλά υδάτινα ρεύματα όπως ο Αλιάκμονας, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος.